donderdag 12 november 2009

Nieuwe proefballonnen. Over een denktank en een snoepreisje naar Amerika


Op 11 november 2009 werd een Manifest geschreven door leden van De Baliegroep, een onafhankelijke denktank van personen uit de wereld van werkgevers en werknemers en de publieke sector. Het Manifest werd gepubliceerd in de Volkskrant. [1] Leo Hartveld van de FNV reageerde furieus. 'Balie-voorstel haalt solidariteit uit de samenleving' zei hij. Hij constateerde het volgende over de inhoud van het Balierapport. De arbeidsmarkt van nu, met zijn uitzendkrachten, deeltijdwerknemers en zzp’ers, vraagt om nieuwe arbeidsverhoudingen. Werkenden moeten zelf verantwoordelijk worden voor hun sociale zekerheid. De FNV vakcentrale ziet er echter niets in.
“Het enige dat je volgens dit voorstel overhoudt is een ministelsel sociale zekerheid. Alles dat boven dat minimum zit wordt losgelaten. Het is een ultra-individualistisch verhaal, dat haaks staat op de oplossing, namelijk collectiviteit en solidariteit. Aan zo’n ‘sociaal contract’ wil ik niet deelnemen”, zegt  Leo Hartveld.
“Wij komen niet tot de conclusie dat we dan maar alles individueel moeten regelen. Sparen kun je doen voor dingen waar je individueel voor kunt kiezen, zoals een sabbatical. Maar ziekte, arbeidsongeschiktheid en werkloosheid heb je niet in de hand. Mensen die daardoor getroffen worden, zijn zo door hun individuele spaarpot heen. Zij vallen dan terug op dat ministelsel, een soort bijstandsuitkering. Je moet die risico’s dus verplicht collectief regelen.
“Ook de problemen van zelfstandigen en flexwerkers moet je oplossen in de collectiviteit en solidariteit. Dit Balie-verhaal leidt tot een ultra-liberaal individualisme, waarbij de sterken beter af zijn, maar degenen die met de risico’s worden geconfronteerd de sigaar zijn. Daar komt nog bij dat de sociale redzaamheid in veel risicogroepen klein is’.

Amerika

Eind november 2009/begin december bezoekt een Nederlandse delegatie de Verenigde Staten om zich te laten bijpraten over het Amerikaanse sociale stelsel. [2] De deelnemers, waaronder staatssecretaris Jetta Klijnsma (PvdA), zien aanknopingspunten voor Nederlands beleid. Veertien 'politieke en bestuurlijke kopstukken uit de wereld van uitkeringen en werk, met een hoog PvdA-gehalte', lieten zich informeren. RenĂ© Paas, voorzitter van de belangenvereniging van sociale diensten: "Het zou wel eens kunnen dat hier de basis is gelegd voor de herziening van het sociale stelsel in de komende drie jaar.” In het Amerikaanse systeem hebben alleen kostwinnaars recht op bijstand, mits ze kinderen hebben. In de praktijk zijn dat met name alleenstaande vrouwen. Wie geen kind heeft, kan voor zo’n 200 dollar per maand voedselbonnen krijgen. Dat is de 'bijstand' waar zij van moeten rondkomen. Dit zijn meestal alleenstaande jonge mannen zonder werk, die vervolgens vaak in de criminaliteit belanden, schrijft Trouw.
Deze beperking is volgens Klijnsma en haar delegatiegenoten niet direct toepasbaar op de Nederlandse situatie, maar de tijdelijkheid van de bijstand (uitkeringen worden in de VS hooguit vijf jaar verstrekt) stuit wel op enthousiasme. Zo zegt Eric ten Hulsen, directeur van de Amsterdamse Dienst Werk en Inkomen, in Trouw: "Je gaat dan met een heel andere focus met die mensen aan de slag. Het idee is veel meer om mensen in hun eigen kracht te houden." Bewindsvrouw Klijnsma, die zelf met de sociale hervormingen in Nederland aan de slag moest, vult aan op Van Hulsen: "Die tijdelijkheid houdt wel de druk erop." Dat mensen in Amerikaanse projecten nog een tijdje worden begeleiden na het vinden van werk, spreekt haar ook erg aan:  "Uiteindelijk moeten mensen zelf verantwoordelijkheid nemen voor hun leven. Maar de begeleiding bij ons kan vaak echt een onsje enthousiaster. Als je ’s nachts ineens in een dikke depressie zit, moet je iemand kunnen bellen."



[1] Ondertekenaars oa Leni Beukema (De Onderlinge), Jeroen de Glas (voorzitter FNV-Jong), Hans Kamps (voorzitter ABU), Kick van der Pol (voorzitter Boaborea), Alexander Rinnooy-Kan (voorzitter SER), Doekle Terpstra (voorzitter HBO-raad), Tof Thissen (fractievoorzitter GroenLinks Eerste Kamer/oud voorzitter Divosa).
[2] Reportage in Trouw 03-12-2009.  Karin Zandbergen. ‘Warm worden van de Amerikaanse aanpak’. 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten