De gemeente
Groningen wil de kosten van bewindvoering voor mensen met schulden
inperken door standaard de bewindvoering te laten uitvoeren door de
Gemeentelijke Krediet Bank (GKB). Dit legt een bom onder de
financiering van de bewindvoering uit de pot voor de bijzondere
bijstand. De kostenpost van bewindvoering bij mensen met schulden
legt een groot beslag op die pot. Commerciele bureau’s van
bewindvoerders verdienen door die fananciering veel geld. Door de
werkwijze van de gemeente Groningen kan het geld uit de pot voor
bijzondere bijstand voor andere doeleinden worden aangewend.
De gemeente
Amsterdam gaf in 2017 100 miljoen uitt aan 'armoedebestrijding'. De
grootste kostenpost in dezen is de bijzondere bijstand, nl 14
miljoen. Maar... bijstandsgerechtigden en andere minima (bijzondere
bijstand is in principe voor alle minima, dus ook voor AOW-ers en zo)
krijgen in Amsterdam in de praktijk niets. Alles wordt afgewezen. Dat
wordt ook door interne ambtenaren bevestigd. Hoe kan dat? Waar wordt
het geld dan aan uitgegeven? Er blijken twee hoofdposten te zijn, nl
verhuiskostenvergoeding voor daklozen, die weer een nieuwe leven met
een woning beginnen en... bijzondere bijstand voor bewindvoerders,
waarvan er twee zijn, bewindvoerders in het kader van een
beschermingsbewind en bewindvoerders in het kader van de Wet
Schuldsanering Natuurlijke Personen (WSNP). Bij beschermingsbewind
gaat het eigenlijk om begeleiding van mensen die bijvoorbeeld
psychjhisch in de war zijn of mensen die door een lichamelijke of
geestelijke handicap niet hun eigen financiën kunnen beheren.
Financiering
bewindvoerders
Een zeer groot deel
van de bijzondere bijstand in veel gemeenten gaat naar
bewindvoerders, die daar een salaris van krijgen. Hoe gaat dat? Ze
vragen namens de cliënt bijzondere bijstand aan. De cliemt moert een
eigen bijdrage betalen. Die cliënt heeft geen idee, natuurlijk. En
hoe controleer je, hoeveel uur een bewindvoerder heeft gewerkt? Er
zijn zelfs mensen die hebben twee bewindvoerders. Eentje die de
schulden saneert in het kader van de WSNP, en eentje die de
financiële zaken regelt. Want de bewindvoerders WSNP zeggen: wij
houden ons alleen bezig met activiteiten in het kader van de WSNP. De
kosten van deze bewindvoering rijzen dus dusdanig de pan uit, dat er
voor de bijstandsgerechtigden en andere minima geen bijzondere
bijstand in de pot overblijft, waarvoor die eigenlijk dus bedoeld is,
nl mensen in tijdelijke noodsituaties als laatste vangnet in de
sociale zekerheid bijzondere kosten die ze moeten maken vergoeden. In
veel gemeenten is de situatie hetzelfde. Merkwaardig is, dat
'ambulante ondersteuning' dus (financiele begeleiding) dan weer
gefinancierd wordt via de WMO.
gemeente Groningen
Maar uit een
uitspraak van de Rechtbank Noord-Nederland blijkt, dat de gemeente
Groningen een andere weg is ingeslagen. Zij betaalde in 2016 2,5
miljoen euro aan bewindvoerders. Wethouder Mattias Gijsbertsen
(GroenLinks) verwacht een forse besparing wanneer de gemeente dit in
eigen hand houdt. Alleen wanneer Groningers met maximaal 120 procent
van de bijstandsnorm bij de Gemeentelijke Kredietbank onder
bewindvoering staan, krijgen zij de kosten voor bewindvoering
vergoed. De wethouder, die de overstap in drie jaar wil doorvoeren,
verwacht in 2021 een besparing van een miljoen. Het college wil in
drie jaar tijd in totaal 1800 Groningers voor de keuze stellen:
overstappen of na zes maanden geen bijzondere bijstand meer. Het
college in die gemeente heeft dus besloten, dat de bewindvoering
voortaan niet meer alleen wordt uitgevoerd door commerciele
bewindvoeringsbureau’s maar door de Gemeentelijke Krediet Bank.
(GKB) De gemeente Groningen heeft dit in beleidsregels vastgeleged.
De gemeente beschouwd ten opzichte van bijzondere bijstand de
uitvoering door de Kredietbank als een passende en toereikende
voorliggende voorziening. Bij zo’n voorliggende voorziening kan
financiering vanuit de bijzondere bijstand worden geweigerd. De
voorliggende voorziening moet het betalen. En de GKB kan de
bewindvoering gratis uitvoeren, er wordt althans geen beroep meer
gedaan op de pot van de bijzondere bijstand, die nu voor andere
doeleinden kan worden aangewend. Dit gebeurde ook in een geval waarin
de Rechtbank Noord-Nederland uitspraak heeft gedaan. De betrokkene
met schulden moest de kantonrechter vragen zijn huidige bewindvoerder
op te zeggen en bewindvoering voortaan via de Kredietbank te laten
lopen. (Bewindvoerders worden door de Kantonrechter benoemd).
Betrokkene met schulden deed dit niet. De financiering uit bijzondere
bijstand van de bewindvoerder werd daarop door de gemeente stopgezet.
Betrokkene ging tegen de uitspraak in bezwaar en uiteindelijk kwam
het terecht bij de Rechtbank Noord-Nederland.
Uitspraak Rechtbank
De Rechtbank
overwoog dat dat ‘kostenloze’ bewindvoering door GKB een
gelijkwaardig alternatief kan zijn voor een beschermingsbewind. Maar
in het onderhavige geval had de gemeente niet voldoende onderzocht of
de voorliggende voorziening passend en toereikend was, en dus besloot
de Rechtbank dat de gemeente een nieuwe beslssing op bezwaar moest
nemen en in de tussentijd houdt betrokkene financiering van de
bewindvoering uit de bijzondere bijstand.
Maar dat neemt niet
weg dat de Rechtbank positief stond tegenover de beleidsbeslissing
van de gemeente Groningen: Beschermingsbewind via de GKB kan een
passende en toereikende voorliggende voorziening zijn. Dit opent de
mogelijkheid voor andere gemeenten ook zo te gaan werken.
De juridische
haarkloverijen gaan dan over de vraag, of de bewindvoering door de
GKB inderdaad kan worden beschouwd als een passende en toereikende
voorliggende voorziening en of de keuzevrijheid van degene met
schulden niet onterecht wordt ingeperkt, omdat de kantonrechter bij
de benoeming van een bewindvoerder uitdrukkelijk rekening moet houden
met de wensen van betrokkene. Maar het zou te ver voeren, dat
allemaal in dit artikel te behandelen. Wel kan nog opgemerkt worden
dat de strenge regels voor de handhaving van het neo-liberale
markt-kapitalisme de oplossing van de gemeente Groningen in de weg
kunnen zitten. De gemeenten mogen, als ze de bewinvoering in eigen
huis regelen, niet op ongelijke voet concurreren met de commerciele
bewindvoerders. Op grond van de Mededingingswet dienen overheden zich
te richten op de gedragsregels in de Wet markt en overheid en er zijn
in dat opzicht ingewikkelde procedures waar de overheid zich aan moet
houden om een oplossing zoals nu bij de gemeente Groningen door te
voeren. Dit zou in de toekomst een rol kunnen spelen, omdat bij de
bewindvoeringsbureau’s in Groningen en hun belangenorganisaties de
druiven zuur zijn. In ingezonden brieven in het Dgablad van het
Noorden hekelen ze de oplossing van de gemeente Groningen: het brengt
uiteindelijk meer kosten met zich mee, de uitvoering gebeurt minder
professioneel, etc. En er wordt gedreigd met rechtszaken tegen de
gemeente Groningen.
Rechtbank
Noord-Nederland 22-1-2019, ECLI:NL:RBNNE:2019:279
Piet van der Lende
Krijg de financiering die je nodig hebt om je bedrijf te laten groeien, Home finance, Business finance, Personal finance, Company finance, Student finance, Email: capitallendinghelpdesk@gmail.com
BeantwoordenVerwijderen